مفهوم معماری در برهۀ گذار از دورۀ ساسانیان به دوران اسلامی، درآمدی بر تاریخ مفهومی معماری ایران
Authors
abstract
تقطیع تاریخ معماری ایران به پیش و پس از اسلام، امری اعتباری است که اگرچه روزگاری زاینده و کارآمد بود، اکنون به قالبی تکراری بدل شده است. ازجمله پیامدهای این تقطیعِ قالبی غفلت از معماری، خود برهۀ گذار از دورۀ ساسانیان به دوران اسلامی است. پی بردن به گسستگی ها و پیوستگی های حقیقی در فرهنگ ایرانی در این سوی و آن سوی این مرز، نیازمند تحقیق و تدقیق بیشتر است؛ تحقیقی که ناگزیر باید از مفروض نگرفتن وجود این مرز آغاز شود. انسان ها پیش و پس از معماری و در هنگام معماری کردن به آن می اندیشند و دربارۀ آن سخن می گویند. سخن گفتن ایشان دربارۀ معماری گواهِ فهم آنان از معماری است. مفهوم معماری امری ثابت و بی زمان نیست و در طی تاریخ دگرگون می شود. از راه های شناخت معماری ایران در برهۀ گذار، تحقیق دربارۀ مفهوم معماری در این دوره است؛ آن چنان که در سخن ایرانیان آشکار شده است. در این تحقیق، ضمن معرفی تاریخ مفهومی و پیشنهاد وارد کردن آن به مطالعات معماری ایران، به تاریخ مفهومی معماری ایران در برهۀ گذار می پردازیم. کار تاریخ مفهومی معماری برهۀ گذار را از واژه ها و الفاظ آغاز می کنیم؛ اما در آن بازنمی مانیم، بلکه به واژه ها و معانی و حوزه های معنایی به منزلۀ مدخلی برای شناخت تغییر و تحول فرهنگیِ معماری می نگریم. منابع اولیۀ این تحقیق منابع پهلوی و فارسی و عربی، از اواخر دورۀ ساسانیان تا اوایل دوران اسلامی است. رویکرد آن تاریخ مفهومی و چهارچوب نظری آن نظریۀ حوزه های معنایی است. در این تحقیق، روشن می شود که مردم ایران زمین در برهۀ گذار از حوزۀ معنایی معماری، با مقولۀ معنایی آبادانی یاد می کنند و تلقی آنان از معنای آبادانی اعم از تلقی امروزی ما از معماری است. همچنین آشکار می شود که با ورود اسلام به ایران، در این حوزۀ معنایی، تغییری اساسی رخ نداده است.
similar resources
مفهوم معماری در برهۀ گذار از دورۀ ساسانیان به دوران اسلامی، درآمدی بر تاریخ مفهومی معماری ایران
The common division in Iranian architectural history to two separate periods - pre-Islamic and Islamic - which was once efficient, has gradually lost its motivating power. Such a cliché had consequences including disregarding the architecture of the very transitional era from the late Sassanid to the early Islamic period. Understanding the real changes, evolutions, breaks, and continuity...
full textدرآمدی بر رمزپردازی در معماری دوران اسلامی
One of the issues in theory field of architecture especially in Islamic architecture which has been considered in academic assemblies in recent decades is the field of symbolism and its different approaches. Basically symbolism is one of the important features of Islamic architecture, to the extent that some scholars in Islamic architecture believe that symbolism is necessary to fulfill this ki...
full textدرآمدی بر چیستی تاریخ شفاهی معماری ایران
بیشتر کسانی که با معماری گذشتة ایران آشنا هستند، بهزودی از میان ما خواهند رفت و رفتن ایشان برابر است با از دست دادن گنجینهای از شناخت در این باره. هرچند اهمیت منابع شفاهی در مطالعات تاریخ معماری، بهویژه تاریخ معماری ایران روشن است، تاکنون هیچ پژوهشی درباره رابطة حوزة مخصوص این گونه پژوهش، یعنی تاریخ شفاهی، با تاریخ معماری و تاریخ معماری ایران نشده است. در این مقاله به این رابطه و حوزة حاصل ا...
full textپایداری اندامهای معماری ایرانی در گذار از دوران اسلامی
در زمینههای متفاوتی مورد ارزیابی که بررسی قرار گرفته و معماری به عنوان کالبدی برای زندگی انسان میتواند یکی از مهمترین زمینههای بروز آن باشد. معماری ایران که یکی از غنیترین نمونههای معماری بومی با دستاوردهای فرمی و نیارشی قابل ذکر در جهان است، در گذر از دوران اسلامی به یکی از نمونههای موفق معماری مفهومی، معناگرا و عرفانی بدل شد. در عین حال تأثیر کالبد و فرم معماری به عنوان ظرف مکانی که مع...
full textدرآمدی بر تاریخ ذهنیت عامه در معماری ایران
The architectural works that remained from the long history of Iran are indeed treasures of Iranian architecture. However, these works are not perfect manifestations of the architecture which had been realized in Iran during centuries. Most of what we have inherited from this architecture are monuments. Such majestic works can hardly lead us to the major part of the architecture, which is popul...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
مطالعات معماری ایرانجلد ۱، شماره ۱۰، صفحات ۴۹-۷۲
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023